Feit en fictie rondom de kat
Katten zijn van nature altijd stiekeme, ondeugende dieren, ze hebben een hekel aan water en een kat en een hond zijn aartsvijanden. Wat is er nu eigenlijk van waar?
Wij zetten alle fabels rondom katten voor je op een rij. In feite zijn veel “bekende feiten” over katten heleamal geen feiten, maar slechts misverstanden.
Wij zoeken voor je uit: wat is waar wat ze zeggen over katten, en wat niet?
Katten landen altijd op hun poten
Sommige katteneigenaren zullen lachen: “welnee”, zij weten dat hun kat onhandig is en van alles omstoot. Toch begrijpen verreweg alle katten altijd wat boven en onder is. Het zit in hun natuur om heel te blijven en snel weg te kunnen komen. Katten staan erom bekend:
"Een kat komt altijd op zijn pootjes terecht."
Is het waar?
Nee, katten landen niet altijd op hun poten en zelfs áls ze dat doen, kunnen ze zich nog altijd bezeren.
Wat is wel waar?
Katten hebben een enorm goed ingebouwd evenwichtssysteem dat (in het Engels) de "righting reflex" wordt genoemd. Daarom willen ze rechtop blijven en ze landen vaker wel dan niet op hun poten als ze vallen. Deze “righting reflex” ontwikkelt zich bij kittens tussen de 3 en 4 weken.
Katten zijn wel meesters in balans en reflex. Katten hebben in hun binnenoor een zeer goed werkend orgaan (het vestibulair systeem) voor balans en oriëntatie. Als een kat valt, kunnen ze snel achterhalen welke kant boven is. Ze draaien hun hoofd in de goede richting en daarna volgt hun lichaam.
Katten passen razendsnel hun bewegingen aan, wat ze in balans houdt. Hier gebruiken ze verschillende technieken, lichaamsdelen en organen voor.
- De staart
- De oren
- De poten
- De huid
- De haren
Wat weinig mensen weten, is dat de vacht en de (snor)haren ook bijdragen aan het “meten van de luchtstroom” en aanpassingen van de lichaamshouding in de lucht als een kat ergens vanaf valt. Dat is één van de redenen dat de haarloze kattenrassen zoals de Sfynx zich vaker zwaarder bezeert bij een val.
Katten hebben negen levens
Het antwoord zal je niet verbazen:
"Nee."
Deze fabel heeft waarschijnlijk iets te maken met de vorige fabel, dat katten altijd op hun poten landen. Ze komen er bij gevaar dan ook wel bijzonder vaak heelhuids uit. Dat ze aan gevaar lijken te ontsnappen, en vrij onaangedaan zijn als ze dat doen blijft een wonder. Maar negen echte levens, dat hebben ze niet.
Vergeet niet dat het in de natuur van katten zit om pijn te verbergen. Leer pijn herkennen bij je kat. Lees ook: kattengedrag begrijpen
Honden en katten: het gaat niet altijd goed
Honden en katten gaan niet altijd goed samen, maar het zijn zeker geen natuurlijke vijanden van elkaar. Honden en katten kunnen prima vrienden worden. Het is wel een leerproces. Honden zijn nu eenmaal vaak groter en meestal wat lomper. Om de goed te leren communiceren met een kat moet hij de tijd krijgen. Zorg bij de introductie van een kat met een hond altijd voor veiligheid.
Katten en honden zijn vijanden
Is het waar?
Verschillende diersoorten maken verschillende geluiden om te communiceren en hebben verschillende gedragingen. Daarom zijn er ongetwijfeld communicatieproblemen tussen katten en honden. Dit betekent niet dat ze geen vrienden kunnen zijn, of op zijn minst elkaar kunnen tolereren. Kortom: nee, dit is niet waar.
Wat is wel waar?
In de communicatie kan er veel fout gaat tussen hond en kat. Een hond is vaak fysiek groter, en meestal iets lomper, kan het (angstige) gedrag van katten interpreteren als “leuk, spelen!”, waardoor hij juist enthousiast wordt, terwijl hij beter afstand had kunnen nemen.
Katten en honden kunnen prima aan elkaar wennen, ook als het eerst niet goed gaat. Als katten en honden in hetzelfde huis wonen, hebben ze alleen tijd nodig om uit te zoeken hoe de ander zich gedraagt en hoe ze daarmee om moeten gaan. Het is onze taak om de communicatiekloof tussen de twee diersoorten soepel te laten verlopen. Gelukkig zijn er veel voorbeelden van gezinnen waar katten en honden prima met elkaar overweg kunnen. Lees ook: Een kitten met hond introduceren
Katten houden niet van mensen
“Katten zijn solitaire dieren en dus houden ze niet van mensen en niet van knuffelen.” Dat is echt een misvatting.
Deze fabel komt waarschijnlijk doordat we katten vaak met honden vergelijken. Honden staan bekend als erg knuffelbaar, gezellig en fysiek vaak wat aan de lompe kant. En ze smeken vaak om aandacht. Sommige katten vertonen inderdaad ander gedrag, vaak iets subtieler dan honden. Maar ook katten kunnen heerlijk ploffen, rollen en lomp zijn en zeker ook op je schoot of in je nek kruipen. Ze leven van nature misschien niet in roedels samen, maar ook katten hebben zich tot elkaar te verhouden en ze kunnen gemakkelijk vriendjes worden met andere katten uit de buurt en al zeker met jou als katteneigenaar.
Dat katten niet aaibaar zouden zijn of een hekel hebben aan mensen is dus echt een fabel. Integendeel, ze hebben juist veel liefde en gerichte aandacht nodig. Ze laten het gewoon niet op dezelfde manier zien als honden. Lees meer op: je kat leren begrijpen
Katten hebben niet veel verzorging nodig
De fabel dat katten weinig onderhoud vergen, komt waarschijnlijk door de vergelijking met honden. Honden hebben wat meer aandacht nodig, ze moeten bijvoorbeeld drie keer per dag naar buiten. “Katten zijn makkelijker dan honden.” Daar zit misschien wat in. Je leven wordt iets minder op zijn kop gezet en je bent iets minder gebonden aan je huis en vaste ritmes.
Maar dat katten niet veel zorg nodig hebben, is niet helemaal waar en kan al helemaal niet over alle katten worden gezegd.
Rasafhankelijk
Bepaalde verzorging is sterk afhankelijk van het kattenras. Bepaalde langharige kattenrasasen hebben meer vachtverzorging nodig omdat het langharige katten zijn. Hieronder vallen bijvoorbeeld:
Liefde en aandacht
Wat ook onder verzorging valt, is liefde en aandacht. Dit hebben katten juist hard nodig, maar nogmaals,
Omdat een kat wat langer alleen kan worden gelaten dan een hond, wil dat nog niet zeggen dat je twee dagen weg kunt gaan en jouw kat een automatische voerbak en wat water kunt geven. Katten moeten door mensen worden verzorgd. Katten kunnen ook last hebben van verlatingsangst, net als honden.
Zorg
In ‘verzorging’ zit ook ‘zorg’. Denk aan goede zorg voor je kat, waaronder de basis:
- De juiste vaccinaties
- Ontworming
- Jaarlijkse controles bij de dierenarts
- Een verzekering voor onverwacht hoge kosten. Zo hoef je nooit te overwegen: ga ik het doen of niet. Wij raden Figo aan, met makkelijke en snelle declaratie, een brede dekking en vrije dierenartskeuze – ga naar: huisdierenverzekering Figo
Katten zijn gelukkiger als ze buiten leven
Een kat die altijd binnen heeft geleefd, zal de rest van zijn leven met veel plezier binnenblijven. Een kat die de mogelijkheid heeft om af en toe naar buiten te gaan, zal waarschijnlijk het gelukkigst zijn als hij naar buiten kan wanneer hij wil. Maar ook hier geldt: katten zijn erg flexibel, als ze maar de tijd en de rust krijgen die ze nodig hebben.
Er is geen wetenschappelijk bewijs voor gelukkigere katten als katten buiten komen.
Wat wel wetenschappelijk bewezen is: katten die buiten komen worden gemiddeld minder oud. Ze hebben een hoger risico op verwondingen, ziektes en sterfte dan binnenkatten.
Katten drinken melk
Een veel voorkomende fabel is dat katten melk moeten drinken.
"Lekker, een schoteltje melk!"
Dit is zeker niet waar, in feite is het darmsysteem van katten niet gemaakt voor melk (behalve moedermelk als ze kittens zijn). Katten zijn bijna altijd lactose-intolerant.
Er zijn echter katten die schijnbaar dol zijn op zuivelproducten en zonder problemen melk drinken. Alleen katten verbergen pijn en ongemak als geen ander en dus laten ze ook maag- en darmproblemen zelden merken. Vaak zie je het wel aan dunnere ontlasting.
Heeft je kat per ongeluk wat melk gedronken? Dit is meestal niet levensgevaarlijk, maar laat je kat voor de zekerheid wat vers water drinken als ze dorst hebben. Bij grote hoeveelheden wordt het wel levensgevaarlijk, bijvoorbeeld omdat het een tekort aan voedingsstoffen veroorzaakt: (koe)melk is echt niet voor katten bedoeld. Gebruik als vervanger voor melk voor kittens dan ook speciale kittenmelkvervangers die hiervoor bedoeld zijn. Meer weten over voeding voor je kitten? Ga naar: voeding voor je kitten
Katten haten water
Hoewel katten er meestal niet graag in ondergedompeld worden, kunnen veel katten behoorlijk gefascineerd zijn door water. Tegenwoordig circuleren er aardig wat filmpjes van katten die spelen met stromend water, of de uitzondering: van katten die verzot zijn op een volledig bad. Want ookal is het ongebruikelijk, er zijn zeker katten die graag zwemmen of een bad nemen. Er zijn verschillende theoriën over water, waarvan er enkele wetenschappelijk onderbouwd zijn. Wij sommen deze voor je op:
- De kat leeft van nature niet in het water
- Katten zijn wel van nature nieuwsgierig zijn naar water, maar ze schrikken van de onverwachte aanraking en het (plotselinge, harde) geluid van stromend water.
- Voor de gemiddelde kat kan water in verband worden gebracht met de kou. De vacht van de kat is normaal gesproken extreem droog en wordt snel doorweekt hierdoor verliest hij zijn isolerend vermogen.
Dit kan verklaren waarom veel katten niet van water lijken te houden. Maar feit blijft: sommige katten genieten juist enorm van water.
Katten zijn niet te trainen
Dit is uiteraard niet waar. Ook hier geldt dat deze fabel waarschijnlijk van de vergelijking met honden komt. De trainbaarheid (en technieken daarvoor) van honden hebben de manier waarop we denken over het trainen van dieren beïnvloed. Maar bijna elk dier is te trainen.
Hoewel katten zelfstandige dieren zijn die vooral graag doen waar ze zin in hebben, kunnen ze wel degelijk worden getraind. Het trainen van katten verschilt echter van het trainen van honden.
"Katten leren niet van straffen"
Katten kunnen niet leren van straffen en zullen weglopen van elke vorm van straf. Ga in plaats daarvan voor korte trainingslessen met een clicker en beloon jouw kat met traktaties elke keer dat je kat doet wat je wil.
Katten zijn onvoorspelbaar
Als je niet gewend bent om met katten om te gaan, zijn de kleine subtiele signalen die katten uitzenden misschien gemakkelijk te missen. Maar als je een kat hebt, is de kans groter dat je begrijpt wat de kat "zegt". Een kwispelende kat is niet blij, eerder geïrriteerd. Als je eenmaal de signalen van de kat kent, kun je onaangename verrassingen, zoals een aanval van een geïrriteerde kat, vermijden. Lees ook: je kat beter bergijpen
Een kat ontklauwen is ongevaarlijk
In Nederland is sinds 1 februari 2020 het ontklauwen van katten verboden. Wij vinden het rijkelijk laat!
Ontklauwen van katten is in Nederland is verboden en dat is zeer terecht. Het verbod heeft als doel het welzijn van katten te beschermen en onnodige pijn en stress bij katten te voorkomen. De operatie is dierenmishandeling met ernstige blijvende psychologische en fysieke gevolgen in het leven van een kat. En het is volstrekt onnodig. In plaats daarvan, trim de klauwen van jouw kat regelmatig om te scherpe klauwen te voorkomen, vooral als je een kat hebt die alleen en al wat ouder is.
Binnenkatten hebben geen vaccinaties nodig
Dit is niet waar. Hoewel buitenkatten meer worden blootgesteld aan ziekten dan binnenkatten, moeten binnenkatten nog steeds de basisvaccinaties hebben. Virussen kunnen door mensen of andere huisdieren mee naar binnen worden gebracht. Overleg met jouw dierenarts welke vaccinaties je kat moet hebben. Ga naar: vaccinaties voor jouw kitten en vaccinaties kat
Katten kunnen perfect zien in het donker
Kattenogen zijn ontworpen om te helpen bij het jagen op hun prooi in de schemering en de dageraad.
Deze uren van de dag hebben vrij weinig licht. Daarom is het een veel voorkomende misvatting dat katten in totale duisternis zien, wat niet het geval is. Ze kunnen echter wel een stuk meer zien dan wij mensen. Met het kleinste beetje licht kunnen ze al op jacht, omdat ze het licht achter in hun ogen verzamelen en versterken.
Hoe werken de ogen van katten?
De ‘staafjes’ in de ogen zorgen ervoor dat je kat ziet of het licht of donker is en hier past het oog (de pupil) zich op aan. Deze staafjes zijn bij katten bovengemiddeld sterk ontwikkeld en ze hebben er meer van dan wij mensen.
Katten zien in zwart-wit
Er werd heel lang gedacht dat katten in zwart-wit zagen. Maar wat is nu wetenschappelijk vastgesteld: ook dit mag in deze lijst. Het is een fabeltje.
Naast de ‘staafjes’ (zie voorgaande fabel) hebben katten net als mensen ‘kegeltjes’. Met deze kegeltjes, wordt kleur geregistreerd. Ze zijn wel minder goed ontwikkeld bij katten dan bij ons. Ze zien dan ook minder kleuren, voornamelijk groen en blauw, waar rood en oranje door hen wordt waargenomen als geel of bruin. Dat betekent niet dat zij dat perspectief op kleur echt ‘missen’ – ze hebben het tenslotte nooit gekend. Maar zwart-wit? Dat niet.