Medische beeldvorming
Simpel gezegd betekent medische beeldvorming niet meer of minder dan dat een lichaamsdeel met verschillende technieken wordt bekeken.
Op deze manier kan bijvoorbeeld een diagnose gesteld worden, of achterhaald welke behandeling het beste aansluit bij het probleem.
Bekijk ook:
Soorten medische beeldvorming
Van de diverse technieken die ons ter beschikking staan, is de röntgenologie of radiologie de bekendste. Daarnaast kennen we de echografie, MRI, CT-scan, scintigrafie en scopie.
Tegenwoordig heeft vrijwel iedere dierenartsenpraktijk de beschikking over een röntgenapparaat met ontwikkelunit en een groot aantal heeft tevens een echoapparaat en diverse scopen.
Voor een MRI scan, CT-scan en scintigrafie zult u waarschijnlijk doorgestuurd worden naar grote specialistische klinieken. Ook zijn er dierenarts-specialisten waar u om een second opinion kunt vragen, veelal digitaal, voor de interpretatie van röntgen- of echobeelden.
Hieronder vindt u de verschillende technieken:
Radiologie
Röntgenstralen zijn elektromagnetische stralen die zich verplaatsen met de snelheid van het licht. Ze bezitten een groot doordringend vermogen en geven tevens energie af aan de materie waar ze doorheen gaan (ionisatie).
De stralen worden door de diverse weefsels min of meer verzwakt en deze uittredende stralen kunnen op een foto worden vastgelegd. Afhankelijk van de samenstelling van de diverse weefsels zien we op de foto zwarte, grijze en witte beelden in allerlei gradaties. Zo is luchthoudend longweefsel vrijwel zwart op de foto en zijn botten vrijwel wit.
Door middel van röntgenstraling kunnen we diagnostisch foto’s maken in het kader van het opsporen van een ziekte. We kunnen het middel ook gebruiken als preventieve screening bij bepaalde gewrichts- of botaandoeningen.
Overzicht van de meest gebruikte indicaties in de praktijk:
- Botten en gewrichten, inclusief wervelkolom en schedel, met name in het kader van screeningsonderzoek voor de fokkerij op heup- en elleboogdysplasie, botbreuken, artrose, groeistoornissen;
- Buikholte bij maagdarmproblemen, blaas, baarmoeder, prostaat, lever, milt, nieren;
- Borstholte voor onderzoek naar longen, hart, middenrif, slokdarm, ingeslikte vishaak of kauwbot;
- Hoofd/halsgebied bijvoorbeeld voor het maken van een slikfilm, aangeboren afwijkingen van de slokdarm.
Lees meer op: Radiologie hond of kat
Echografie
Echografie werkt middels geluidsgolven die uitgezonden worden in de weefsels, en de weerkaatsing hiervan wordt vervolgens omgezet in een elektrisch signaal dat geregistreerd wordt op een beeldscherm.
Luchthoudende weefsels zijn in tegenstelling tot de radiologie, met echografie niet in beeld te brengen. Echter met vloeistof gevulde weefsels zijn juist beter in beeld te brengen.
Hiermee is direct duidelijk waarom radiologie en echografie soms naast elkaar gebruikt worden om tot een juiste diagnose te komen. Echografie geeft naast de vorm en grootte van het weefsel ook informatie over de structuur van een orgaan of weefsel.
De bekendste toepassing van de echografie is vaststellen van de dracht. In tegenstelling tot röntgen is echo niet schadelijk.
Voorbeelden van de meest gebruikte toepassingen in de diergeneeskunde:
- Buikholte voor onderzoek naar bijvoorbeeld darmafsluitingen, tumoren in maag, darm, lever, milt, nier, blaas, baarmoeder en eierstok, prostaat;
- Het vaststellen van drachtigheid;
- Borstholte voor onderzoek van het hart;
- Scannen van pezen.
Lees meer op: Echografie hond of kat
CT-scan
Computer tomografie is gebaseerd op het röntgenprincipe en bestaat sinds 1973. Hierbij is de foto vervangen door een banaanvormige detector die beelden in de computer opslaat in de vorm van dwarsdoorsnedes. Er wordt als het ware een doorlopend beeld verkregen van steeds weer hele kleine plakjes.
De patiënt ligt in deze detector en schuift hier doorheen. De computer is in staat reconstructies van beelden te maken en zelfs driedimensionale plaatjes.
Hoe een hond in de CT-scan ligt - afbeelding vergroten
Doordat de apparatuur en de bediening hiervan zo kostbaar is zijn de onderzoeken dit ook. Het grote voordeel van de CT-scan is de zeer gedetailleerde informatie die hieruit verkregen kan worden.
Lees meer op: CT-scan hond of kat
MRI
Magnetische resonantie beeldvorming (imaging) werd in de diagnostische medische beeldvorming in 1977 geïntroduceerd. Het principe berust op het feit dat het lichaam is opgebouwd uit atomen die fungeren als een soort magneet met een positieve en een negatieve lading.
Door middel van radiogolven kan een signaal van de magneetjes worden opgevangen met antennes; hiermee kan de computer een beeld vormen.
Groot voordeel van de MRI is dat er geen gevaarlijke straling wordt gebruikt en dat in ieder vlak een beeld kan worden gevormd. Vooral voor het registreren van bepaalde afwijkingen in weke delen is deze methode zeer geschikt.
Lees meer op: MRI-scan hond of kat
Scintigrafie
Scintigrafie is nucleair onderzoek waarbij licht-radioactieve stoffen worden ingespoten in het bloed van de patiënt. Afhankelijk van de soort stof die wordt ingespoten kan er schildklier, botweefsel of ontstekingsweefsel in beeld worden gebracht.
Ook bepaalde behandelingen zijn mogelijk met behulp van radioactief gelabelde stoffen.
Scopie
Van een geheel andere orde zijn de scopieën. Dit zijn onderzoeken met een kijkbuis in lichaamsholten zoals bijvoorbeeld het kniegewricht, de blaas of de maag.
Elke dierenarts zorgt ervoor dat hij of zij weet welke medische beeldvorming de meest logische keuze is en hoe deze toe te passen. Meer weten? Vraag uw dierenarts.
Lees meer op: scopie hond of kat